Bước tiến 20 năm khoa học và công nghệ tỉnh nhà

20 năm qua, diện mạo ngành khoa học và công nghệ (KH&CN) Hậu Giang đã có những chuyển biến tích cực, tiềm lực KH&CN của tỉnh nhà đang từng bước được nâng lên.

Bài 1:  Nâng cao tiềm lực

Với sự quan tâm, đầu tư của tỉnh, nguồn nhân lực và cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động KH&CN đã được cải thiện rõ rệt, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trên địa bàn tỉnh.
 

Tích cực phát triển nguồn nhân lực

Cùng với sự thành lập và phát triển của tỉnh, đến nay, ngành KH&CN tỉnh đã có bề dày 20 năm. Trong năm đầu tiên, thực hiện Quyết định số 87 ngày 15-3-2004 của UBND tỉnh về quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức bộ máy Sở KH&CN và Quyết định số 285 ngày 15-3-2004 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc phê duyệt Đề án sắp xếp tổ chức bộ máy và biên chế của Sở KH&CN tỉnh Hậu Giang, sở đã từng bước kiện toàn bộ máy với 30 cán bộ công chức, viên chức, trên tổng số 43 biên chế được giao.

Gắn bó với ngành KH&CN tỉnh Hậu Giang từ khi mới thành lập tỉnh, ông Huỳnh Trường Vĩnh, nguyên Giám đốc Sở KH&CN tỉnh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, nhớ lại: “Những ngày đầu, kinh phí dành cho KH&CN còn hạn chế, nguồn nhân lực gặp nhiều khó khăn. Được sự quan tâm, tạo điều kiện của tỉnh, chúng tôi đã không ngừng đào tạo nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu chuyên môn. Qua thời gian, cùng với sự phát triển chung của tỉnh, nguồn nhân lực phục vụ công tác quản lý Nhà nước về KH&CN không ngừng tăng lên”.

Nhờ không ngừng quan tâm, đào tạo, nguồn nhân lực phục vụ hoạt động KH&CN của tỉnh đang từng bước được nâng lên.

Qua từng giai đoạn sắp xếp, tổ chức lại bộ máy, đến nay, đội ngũ cán bộ công chức, viên chức sở đã có 42 người, bao gồm: Ban Giám đốc, Văn phòng sở, Thanh tra sở, Phòng Quản lý KH&CN và Chuyên ngành; Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng và 2 đơn vị sự nghiệp là Trung tâm Thông tin và Ứng dụng khoa học công nghệ; Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng. Trong đó, có 22 biên chế công chức, 20 biên chế viên chức. Từ 1 thạc sĩ khi mới thành lập tỉnh, đến nay sở đã có 3 tiến sĩ, 12 thạc sĩ và 25 công chức, viên chức có trình độ đại học.

Trung tâm Thông tin và Ứng dụng khoa học công nghệ tỉnh là một trong 2 đơn vị sự nghiệp trực thuộc sở, có chức năng thông tin, truyền thông và ứng dụng KH&CN. Trung tâm hiện có 2 tiến sĩ, 7 thạc sĩ và 11 viên chức trình độ đại học. Đây cũng là đội ngũ dẫn đầu trong công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trên địa bàn tỉnh.

Thông qua chương trình hợp tác giữa UBND tỉnh với các viện, trường đại học, các tổ chức trên cả nước như: Trường Đại học Cần Thơ, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành; Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp KH&CN; Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia; Vietnam Innovation Hub,… những năm qua, tỉnh đã thu hút được hàng trăm lượt chuyên gia, nhà khoa học về tỉnh nghiên cứu, chuyển giao công nghệ.

Tập trung hoàn thiện cơ sở vật chất

Trung tâm Thông tin và Ứng dụng khoa học công nghệ tỉnh là đơn vị dẫn đầu trong công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trên địa bàn tỉnh. Đối với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của trung tâm, cơ sở vật chất, trang thiết bị đóng vai trò rất quan trọng. Theo thống kê, từ khi thành lập đến nay, trung tâm đã được tỉnh quan tâm, đầu tư gần 30 tỉ đồng để mua sắm các máy móc, thiết bị phục vụ nghiên cứu, sản xuất thử nghiệm.

Các trang thiết bị, máy móc hiện đại như: hệ thống phân tích protein và đo động học protein bằng phương pháp cộng hưởng plasmon bề mặt; hệ thống sấy lạnh thực phẩm công nghiệp; máy sấy phun; máy trộn đồng hóa; hệ thống lên men phòng thí nghiệm; cân phân tích 4 số lẻ; máy ly tâm đa dụng; máy lắc ngang hiển thị số; nâng cấp hệ sắc ký GC-MS; thiết bị đo độ ẩm lương thực, thực phẩm; hệ thống chiết rót chai tự động;… đã được trung tâm khai thác và đưa vào sử dụng hiệu quả.

TS. Nguyễn Thị Kiều, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Ứng dụng khoa học công nghệ tỉnh, cho biết: “Việc đầu tư máy móc, trang thiết bị đã giúp ngành KH&CN tạo sân chơi để giữ chân và thu hút các nhà khoa học trẻ về cống hiến cho tỉnh. Chắp cánh cho các nhà khoa học tạo nên những sản phẩm khoa học có giá trị, chất lượng, xứng tầm với trong nước và thế giới. Đến thời điểm này, cơ sở vật chất, trang thiết bị tại trung tâm đã cơ bản được đáp ứng đầy đủ để tạo các sản phẩm đa dạng trên thị trường”.

Từ nguồn tài nguyên bản địa dồi dào tại tỉnh như khóm, mít, rau đắng đất, gừng, nghệ, khổ qua, rau bợ, bồ bồ, lươn,..., thời gian qua, trung tâm đã xây dựng các quy trình công nghệ để tạo ra nhiều sản phẩm mới, như bánh khóm Queen Cầu Đúc, sữa chua trái cây sấy thăng hoa, lươn sấy thăng hoa, trà mãng cầu, trà lạc tiên, trà rau đắng đất, bột nghệ, cao gừng,... Những quy trình này đã và đang được trung tâm hoàn thiện, chuyển giao cho các đơn vị có nhu cầu để tạo sản phẩm đa dạng trên thị trường, xây dựng thương hiệu đặc trưng cho tỉnh nhà.

Về công tác tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, những năm đầu mới thành lập, Sở KH&CN tỉnh chưa được công nhận khả năng kiểm định. Trang thiết bị phục vụ kiểm định còn hạn chế nên việc kiểm định chưa chủ động, kịp thời. Qua thời gian, trang thiết bị phục vụ kiểm định từng bước được quan tâm, đầu tư và hoàn thiện, đáp ứng được nhu cầu kiểm định trên địa bàn tỉnh. Tháng 9-2014, Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tỉnh ra đời đã giúp cho công tác tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng được triển khai kịp thời, chủ động và hiệu quả hơn.

Qua 20 năm, nguồn nhân lực và cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động KH&CN của tỉnh ngày càng hoàn thiện và nâng chất. Đây là nền tảng quan trọng để ngành KH&CN thực hiện chức năng, nhiệm vụ, đóng góp tích cực cho sự phát triển chung của tỉnh.