Ngoại giao nhân dân - Chìa khóa vàng gắn kết tình hữu nghị Việt Nam - Liên bang Nga

Ngoại giao nhân dân là một trong ba trụ cột của nền ngoại giao Việt Nam. Nhân dân hai nước chính là nhân tố vững chắc của tình hữu nghị lâu đời, bền chặt và mối quan hệ đặc biệt Việt Nam - LB Nga.

Trong cuộc trao đổi mới đây với Sputnik, ông Phan Anh Sơn, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO) đã chia sẻ quan điểm và kinh nghiệm về ngoại giao nhân dân trong việc thúc đẩy quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - LB Nga.
Trường phái ngoại giao “Cây tre”: Kiên định và Linh hoạt

Trước hết, ông Phan Anh Sơn đề cập rõ nét về trường phái Ngoại giao Cây tre Việt Nam thể hiện ở hai đặc điểm chính: Kiên định về mục tiêu, nguyên tắc, Linh hoạt trong sách lược, cách tiếp cận và triển khai hoạt động.

Trong đó, mục tiêu lớn nhất vẫn là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, bắt nguồn từ tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh. Trường phái Ngoại giao Cây tre ra đời với tinh thần kiên định đấu tranh giành độc lập dân tộc, tự chủ gắn với đoàn kết quốc tế, hòa bình, hữu nghị, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế.

Theo ông Phan Anh Sơn, trường phái Ngoại giao Cây tre thấm nhuần ở cả ba trụ cột đối ngoại của Việt Nam là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân. Tuy vậy, đối ngoại nhân dân còn phải thể hiện tính linh hoạt cao độ hơn, đặc biệt khi bối cảnh quốc tế luôn biến chuyển với nhiều yếu tố phức tạp, khó lường.

"Chúng tôi cố gắng tìm ra những điểm đồng trong các quan hệ đối tác, đó là yêu chuộng hòa bình, đấu tranh vì hòa bình, yêu chuộng chính nghĩa và lẽ phải. Quan trọng hơn là chúng tôi trân trọng tình cảm của bạn bè quốc tế, nhân dân tiến bộ thế giới đã giúp đỡ Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước," ông Sơn chia sẻ.
Đối ngoại nhân dân trong thúc đẩy quan hệ Việt Nam - LB Nga

Khi nhìn nhận về nét đặc thù của đối ngoại nhân dân trong việc thúc đẩy quan hệ Việt Nam - LB Nga, ông Phan Anh Sơn đã đề cập ba yếu tố chính: chủ thể, đối tượng và phương thức tiếp cận.

Về chủ thể, nếu đối ngoại Đảng do Ban Đối ngoại Trung ương Đảng đảm nhiệm, ngoại giao Nhà nước do Bộ Ngoại giao và Uỷ ban Đối ngoại Quốc hội chủ trì, thì đối ngoại nhân dân là sự tham gia rộng rãi của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể nhân dân, và cả người dân Việt Nam. Cơ quan chuyên trách, đóng vai trò nòng cốt là Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO).

Về đối tượng, ông Sơn cho biết VUFO không chỉ giữ quan hệ với các tổ chức tương ứng ở các nước, mà còn liên hệ với các trường đại học, viện nghiên cứu, tổ chức tư vấn chính sách, các quỹ, công ty, các tổ chức phi chính phủ nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, thậm chí cả các chính khách, nhân sĩ trí thức nước ngoài.
"Với LB Nga, chúng tôi có nhiều đối tác như Hiệp hội hợp tác quốc tế Nga (RAMS), Quỹ Quốc tế Con đường Hòa bình, Ủy ban Đối ngoại St. Petersburg, Cơ quan Hợp tác Liên bang Nga Rossotrudnichestvo, các trường đại học, viện nghiên cứu, chính quyền địa phương và các doanh nghiệp. Đây là mạng lưới đối tác rộng lớn bên cạnh các đối tác truyền thống như Hội Hữu nghị Nga-Việt," ông Sơn cho hay.

Về phương thức tiếp cận, ông Phan Anh Sơn nhấn mạnh tính linh hoạt là đặc trưng của đối ngoại nhân dân, nhằm đáp ứng diễn biến phức tạp của tình hình khu vực và thế giới. Đồng thời, việc chọn lựa phương thức tiếp cận khác nhau cũng tuỳ vào từng đối tượng cụ thể. Tuy vậy, điểm chung là tìm ra những giá trị đồng thuận như yêu chuộng hòa bình, chính nghĩa, lẽ phải và đấu tranh vì các giá trị đó.
Dấu ấn lịch sử và tình đoàn kết đặc biệt

Khi đánh giá về mức độ đa dạng, sâu sắc của hoạt động đối ngoại nhân dân trong thúc đẩy quan hệ Việt Nam - LB Nga, ông Phan Anh Sơn khẳng định đây là mối quan hệ đặc biệt, đã trải qua thử thách của thời gian và được các thế hệ lãnh đạo, nhân dân hai nước gìn giữ và vun đắp.

Người đứng đầu VUFO nhấn mạnh, những dấu mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ hai nước đã làm nền móng vững chắc cho hoạt động đối ngoại nhân dân Việt Nam - LB Nga ngày nay.

"Năm 1950, Việt Nam và Liên Xô chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Năm 1994, Việt Nam và LB Nga ký kết “Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên bang Nga”. Năm nay là kỷ niệm 30 năm sự kiện quan trọng đó. Ngày 30/6/2023, thành phố St. Petersburg của Nga cũng khánh thành tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại quảng trường trung tâm nhân kỷ niệm 100 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh lần đầu đến Petrograd (St. Petersburg ngày nay)," ông Sơn nhắc lại.
Người đứng đầu VUFO cũng chia sẻ, các hoạt động chính trị ngoại giao của các đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tới LB Nga đều có các hoạt động gặp gỡ các tổ chức nhân dân của LB Nga, cộng đồng người Việt đang sinh sống, học tập, làm việc tại đây.

Ông Sơn bày tỏ hy vọng rằng các sự kiện tương tự sẽ tiếp tục diễn ra trong thời gian tới, như trong chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Chặng đường dài gần 75 năm quan hệ ngoại giao đã khẳng định mối liên kết mật thiết giữa nhân dân hai nước. Ông Sơn nhấn mạnh:

"Ở Việt Nam có rất nhiều người yêu mến Liên Xô trước đây và Nga ngày nay. Đó là minh chứng cho mối quan hệ đã được kiểm nghiệm qua thời gian, được nhiều thế hệ lãnh đạo và người dân hai nước dày công vun đắp".

Chủ tịch VUFO cũng nhắc đến sự phát triển hợp tác mới, trong đó Hội Hữu nghị Việt Nam-Liên bang Nga vừa ký kết Thỏa thuận hợp tác giai đoạn 20224-2029 với Đại học Sư phạm quốc gia Nga mang tên A.I. Herzen về thúc đẩy hợp tác giao lưu nhân dân, phổ biến và quảng bá văn hoá, ngôn ngữ Nga tại Việt Nam và ngôn ngữ, văn hoá Việt Nam tại Nga.
Trong thời gian tới, VUFO cũng sẽ thiết lập quan hệ hợp tác với các trường đại học nổi tiếng khác của Nga như Đại học Tổng hợp Quốc gia St. Petersburg (SPbSU), Học viện Quốc gia Quan hệ Quốc tế Moskva (MGIMO) và Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M. V. Lomonosov (MGU) của Nga.

Tầm nhìn hướng tới tương lai

Về các hoạt động đối ngoại nhân dân giữa hai nước, ông Phan Anh Sơn đánh giá đây là quá trình năng động, phong phú và sâu sắc về mặt tình cảm. Ông liệt kê các hoạt động như tổ chức các sự kiện chính trị ngoại giao nhân kỷ niệm các sự kiện quan trọng trong quan hệ Việt Nam – LB Nga và lễ hội truyền thống của hai nước; các buổi gặp gỡ giữa lãnh đạo cấp cao với cộng đồng người Việt ở Liên bang Nga; làm cầu nối thúc đẩy kết nghĩa giữa các địa phương của hai nước.

"Hoạt động trên kênh nhân dân giữa hai nước có ý nghĩa sâu sắc trong bối cảnh thế giới nhiều biến động, góp phần củng cố niềm tin giữa nhân dân hai nước, thúc đẩy sự tin cậy chính trị giữa hai quốc gia. Đây là điều vô cùng quan trọng," ông Sơn nhấn mạnh.
 

Chia sẻ trong cuộc trò chuyện, ông Phan Anh Sơn bày tỏ niềm tin về triển vọng tươi sáng của quan hệ Việt Nam - LB Nga trên kênh nhân dân trong bối cảnh hai nước đang hướng tới kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2025.

“VUFO đang bàn bạc, thống nhất với các đối tác Nga để tổ chức Diễn đàn Nhân dân Việt Nam - LB Nga lần thứ nhất vào năm 2025 nhân dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây/LB Nga ngày nay (30/01/1950 - 30/01/2025). Sau đó, diễn đàn sẽ được tổ chức định kỳ hàng năm tại Việt Nam hoặc Nga”, ông Sơn cho biết.

Sự kiện này hứa hẹn sẽ trở thành cơ hội để hai bên đẩy mạnh giao lưu nhằm củng cố tình hữu nghị, thắt chặt quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác giữa nhân dân hai nước, đồng thời tạo những bước đi mới trong hợp tác trên nhiều lĩnh vực.

Những nỗ lực trong việc thúc đẩy hợp tác nhân dân nói trên đã, đang và sẽ góp phần làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện Việt Nam - LB Nga.